27 januari 2021

Stand van zaken ledentelling publieke omroepen

Op 1 januari 2022 vangt een nieuwe vijfjarige concessieperiode aan voor de landelijke publieke omroepen. Een van de wettelijke vereisten om als omroep tot het landelijke omroepbestel te worden toegelaten, is het hebben van voldoende leden.

Het Commissariaat voor de Media toetst of de (aspirant-)omroep op 31 december 2020 het wettelijk voorschreven aantal leden had.

Aspirant-omroepen en de drie omroepen met een voorlopige erkenning (Human, PowNed en WNL) moeten ten minste 50.000 leden hebben. De zes (samenwerkings)omroepen met een erkenning (AVROTROS, BNNVARA, EO, KRO-NCRV, Omroep MAX en VPRO) moeten ten minste 100.000 leden hebben. Die leden moesten op 31 december 2020:

• 16 jaar of ouder zijn;
• in Nederland wonen;
• nog in leven zijn;
• hun contributie van minimaal € 5,72 hebben betaald;
• echt lid willen worden en niet slechts een omroepgids willen ontvangen.

Beoordeling ledenbestanden op wettelijke voorwaarden

Tot 13 januari 2021 konden (aspirant-)omroepen hun ledenbestanden bij het Commissariaat aanbieden. Het Commissariaat heeft van elf gegadigden ledenbestanden met bijbehorende accountantsrapporten ontvangen. Het Commissariaat controleert of:

• de (aspirant-)omroepen een bestand met ten minste 50.000 respectievelijk 100.000 leden hebben aangeleverd;
• deze leden 16 jaar of ouder zijn;
• in Nederland wonen;
• in leven zijn.

Daarna controleren externe accountants van de (aspirant-)omroepen of de leden minimaal € 5,72 contributie hebben betaald en echt lid wilden worden. Zij rapporteren hierover aan het Commissariaat.

Beoordeling betrouwbaarheid ledenbestanden

Volgens de Mediawet mag iemand slechts eenmaal per omroep als lid worden meegeteld. Daarom heeft het Commissariaat dubbele ledengegevens uit de ledenbestanden verwijderd. Dubbele gegevens kunnen ontstaan door fusies van omroepen, overname van het lidmaatschap na overlijden of een steunlidmaatschap naast het regulier lidmaatschap met omroepgids. Het Commissariaat heeft met een aselecte steekproef de betrouwbaarheid van de ledenbestanden gecontroleerd.

Het Commissariaat heeft de gegevens uit de steekproeven vervolgens getoetst aan de Basisregistratie Personen (BRP). Hiertoe moet de combinatie geslacht, geboortedatum, postcode, huisnummer of de combinatie geslacht, geboortedatum, achternaam worden herkend. Als dat het geval is, krijgt het Commissariaat toegang tot een beperkt aantal persoonsgegevens, waaronder de toetscriteria: ‘nog in leven’ en ‘woont in Nederland’.

Omdat het Commissariaat alleen ledengegevens met geboortedata op of vóór 31 december 2004 toetst, wordt door herkenning in het BRP aan het criterium ‘16 jaar of ouder’ voldaan.

Naast de ledenbestanden beoordeelt het Commissariaat ook signalen over mogelijke onjuistheden bij de totstandkoming van lidmaatschappen. Dit zijn bijvoorbeeld cadeaulidmaatschappen (die zijn niet toegestaan), onbetaalde lidmaatschappen of lidmaatschappen waarvan de betalingen zijn gestorneerd.

Mogelijkheid tot foutherstel

Dinsdag 19 januari 2021 hebben de (aspirant-)omroepen van het Commissariaat te horen gekregen welke ledengegevens nog niet zijn herkend. Indien dat er meer dan statistisch toelaatbaar waren, hebben de omroepen tot half februari de gelegenheid gekregen om bij de individuele leden na te gaan wat de juiste gegevens zouden moeten zijn. Het Commissariaat toetst daarna de nieuw verkregen gegevens, gaat na of de gegevens nu wel worden herkend in de BRP en of de betreffende leden op 31 december 2020 nog in leven waren en in Nederland woonden.

Definitieve uitkomsten ledentelling

Eind februari stelt het Commissariaat de definitieve uitkomsten vast, mits de uitkomsten van de werkzaamheden door de externe accountants bekend zijn. Er zijn maar twee uitkomsten mogelijk: de drempel is behaald of de drempel is niet behaald.

Eind maart informeert het Commissariaat de (aspirant-)omroepen met een besluit of zij de drempel van respectievelijk 50.000 en 100.000 leden hebben gehaald. Alle besluiten worden gepubliceerd op de website van het Commissariaat.

Advisering erkenningsaanvragen

Omroepen die in aanmerking willen komen voor een (voorlopige) erkenning, dienen voor 1 februari 2021 een aanvraag in bij het Commissariaat. Het Commissariaat voor de Media, de Raad voor Cultuur en de NPO brengen advies uit aan de minister van Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media over de aanvragen van (aspirant-)omroepen die op de peildatum van 31 december 2020 ten minste 50.000 respectievelijk 100.000 geldige leden hadden.