24 november 2023

Commissariaat voor de Media pleit voor aanscherping BPPO-regeling

Uit een onderzoek dat KPMG Forensic heeft uitgevoerd in opdracht van het Commissariaat voor de Media, is niet gebleken dat de landelijke publieke omroepen de WNT- en BPPO-normen overschrijden. Het aantal presentatoren dat boven de maximumnorm wordt beloond, is sinds de invoering van het BPPO zelfs teruggebracht van 17 naar nul. Dit neemt echter niet weg dat uit het rapport van KPMG ook blijkt dat de BPPO-regeling kwetsbaarheden bevat. Die kunnen tot gevolg hebben dat overschrijdingen niet worden gesignaleerd. Te denken valt aan onvolledige verantwoording van beloningen van presentatoren, die tegelijkertijd bij meerdere omroepen werken. En aan beperkt zicht op beloningen van presentatoren, die via buitenproducenten worden betaald. De kwetsbaarheden hebben tot gevolg dat de wijze waarop omroepen en de NPO het BPPO toepassen, niet altijd transparant en navolgbaar is. Daardoor kan twijfel blijven bestaan over mogelijke omzeilingen. Om de naleving van WNT/BPPO en het toezicht hierop te verbeteren, vindt het Commissariaat een aanscherping van de BPPO-regeling noodzakelijk.

In het onderzoek van KPMG Forensic stonden twee onderwerpen centraal: de wijze waarop de NPO en de landelijke publieke omroepen de opzet en werking van WNT en BPPO borgen en naleven, en de wijze waarop het Commissariaat het toezicht op de WNT/BPPO tot dusver heeft ingericht en uitgevoerd. Het onderzoek gaat over de periode 2019 tot en met 2021. Dat was de periode waarin het rapport ‘Hilversum in beeld’ van de Algemene Rekenkamer is verschenen, en waarin ook het jaar valt dat het toezicht op de BPPO is overgegaan naar het Commissariaat. Het onderzoek is uitgevoerd op basis van vrijwillige medewerking, omdat het Commissariaat tot 1 juli 2021 alleen mandaat had om op te treden als een overtreding na 1 juli 2021 nog voortduurde, of na 1 juli 2021 heeft plaatsgevonden. Het toezicht op de naleving van het BPPO werd tot 1 juli 2021 uitgevoerd door de CIPO, een door de NPO opgerichte, zelfregulerende instantie zónder bestuursrechtelijke bevoegdheden.

Aanleiding
In de media doken met enige regelmaat berichten op over mogelijke omzeiling van de beloningsregels bij de publieke omroepen. Daarom kondigde het Commissariaat in 2022 een onderzoek aan naar de naleving van de Wet Normering Topinkomens (WNT) en het Beloningskader Presentatoren in de Publieke Omroep (BPPO). Om daarbij ook inzicht te krijgen in de eigen rol in het toezicht op WNT/BPPO, heeft het Commissariaat het onderzoek extern laten uitvoeren door KPMG Forensic. Per 1 juli 2021 is het de taak van het Commissariaat om toezicht te houden op de naleving van het BPPO, als onderdeel van de Gedragscode Integriteit Publieke Omroep 2021. Omroepen hebben als WNT-instellingen de verplichting om in het jaarverslag verantwoording af te leggen over de beloning van hun topfunctionarissen.

Vervolgstappen
Om de naleving van de WNT en het BPPO en het toezicht hierop te verbeteren, is een aanscherping van het BPPO noodzakelijk. Een aangescherpte regeling zou in ieder geval specifieke bepalingen moeten bevatten over de manier waarop omroepen verantwoording afleggen. Daarbij moeten ook (met publieke middelen) betaalde beloningen bij andere omroepen en betalingen via buitenproducenten worden meegenomen. Het Commissariaat is van oordeel dat intensivering van zijn toezichtstaak niet voor de hand ligt zolang genoemde aanscherping nog niet heeft plaatsgevonden. De NPO gaat het BPPO naar aanleiding van het onderzoek en aanbevelingen op onderdelen aanscherpen. Het Commissariaat gaat met de NPO en het College van Omroepen afspraken maken over de conclusies en verbeteringen.

Het Commissariaat voor de Media heeft het KPMG-rapport aangeboden aan het ministerie van OCW.

Over het Commissariaat voor de Media
Het Commissariaat is de onafhankelijke toezichthouder op de audiovisuele media en adviseert hierover de staatssecretaris. Het Commissariaat kijkt naar de sector in zijn geheel en de systemen hierbinnen. Naast toezicht en controle op het naleven van de regelgeving heeft het Commissariaat een signalerende en agenderende functie.