4 juli 2024

Commissariaat publiceert brief metatoezicht NICAM

Het NICAM heeft in 2023 zijn verantwoordelijkheden om de kwaliteit van het Kijkwijzerinstrument op peil te houden naar behoren vervuld en de toepassing van het systeem adequaat uitgevoerd. Dat is de conclusie van het Commissariaat voor de Media in zijn jaarlijkse rapportage over het functioneren van Kijkwijzer. De rapportage is verstuurd aan de staatssecretaris voor Cultuur en Media.

De bevindingen zijn gebaseerd op het door het NICAM aangeleverde rapport ‘Kijkwijzer – Interne Kwaliteitsbewaking 2023’. Het NICAM speelt een belangrijke rol bij de bescherming van minderjarigen tegen mogelijk schadelijke content. Kijkwijzer biedt ouders en jongeren een doeltreffend middel voor een geïnformeerde en veilige kijkervaring. Het Commissariaat heeft vastgesteld dat het NICAM ten behoeve van de rapportage over 2023 op correcte wijze uitvoering heeft gegeven aan het huidige convenant. Alle onderdelen waarover moet worden gerapporteerd, komen in de rapportage aan bod en zijn voorzien van een begrijpelijke onderbouwing.

Jonge mediagebruikers
De rapportage laat zien dat het NICAM zijn verantwoordelijkheid serieus neemt ten opzichte van jonge mediagebruikers. Het dynamische medialandschap en mediagebruik vergen nieuwe initiatieven om de relevantie en toepasbaarheid van het Kijkwijzersysteem op peil te houden. Zo vallen bepaalde video-uploaders sinds juli 2022 onder actief toezicht van het Commissariaat. Als zij schadelijke content aanbieden, mag dit op grond van de Mediawet alleen wanneer ze zich aansluiten bij het NICAM. Het NICAM faciliteert en traint hen dan voor het classificeren van hun content. Op YouTube kunnen video-uploaders hiervoor gebruik maken van het door het NICAM ontwikkelde Kijkwijzer Online. Dit is een aangepast Kijkwijzersysteem voor online videokanalen. Het Commissariaat ziet dat het NICAM aandacht heeft voor ontwikkelingen binnen de mediasector en waardeert de ambitie van het NICAM om hier een rol te pakken. Zo heeft het NICAM in 2023 onderzoek gedaan om te kijken op welke wijze Kijkwijzer Online ook een adequate rol kan spelen op platforms als Instagram en TikTok.

Het Commissariaat merkt op dat zich buiten de kaders van het metatoezicht mogelijk nieuwe risico’s voordoen die raken aan de bescherming van minderjarigen, maar buiten het bereik van het huidige convenant vallen. Het Commissariaat en het NICAM hebben afgesproken de factoren van het metatoezicht tegen het licht te houden en deze beter geschikt te maken voor het veranderende medialandschap.

NICAM en Kijkwijzer
Het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM) is verantwoordelijk voor de opzet, het beheer en de verdere ontwikkeling van Kijkwijzer, het instrument waarmee aanbieders van audiovisuele media hun content kunnen classificeren. Met behulp van het Kijkwijzersysteem kan content worden voorzien van een leeftijdsadvies en van informatie over mogelijk schadelijke inhoud (bijvoorbeeld geweld, seks of grof taalgebruik), in de vorm van pictogrammen. Ouders kunnen deze informatie gebruiken om te bepalen of content geschikt is voor kinderen. Het NICAM houdt toezicht op de mediapartijen voor de correcte naleving van de Kijkwijzerregels en waarborgt dit op verschillende manieren.

Metatoezicht
Het Commissariaat is belast met het uitoefenen van metatoezicht op de activiteiten die het NICAM ontplooit om het effectief functioneren van het Kijkwijzersysteem te waarborgen. Na afloop van ieder kalenderjaar rapporteert het NICAM aan het Commissariaat over een aantal specifieke punten. Het Commissariaat brengt op zijn beurt verslag uit aan de staatssecretaris voor Cultuur en Media.