Wees helder over reclame
Vaak mag je in je video’s gewoon reclame maken, als je er maar duidelijk over bent.
Of het nu om reclame, sponsoring of productplaatsing gaat, geef altijd duidelijk in je video aan dat je reclame maakt of gesponsord wordt. Ook wanneer je tegen betaling (of een andere vergoeding) producten in beeld brengt moet je dat aan de kijker duidelijk maken.
We maken onderscheid tussen reclame, sponsoring en productplaatsing.
Reclame
Zodra je het oogmerk hebt om producten te (laten) verkopen, dan is er sprake van reclame. Je hebt dus een bepaalde drijfveer om zo positief mogelijk over dat product te spreken. Wij nemen aan dat je dit oogmerk hebt als je (in geld of in natura) betaald krijgt voor die content. Krijg je geld (of een ander voordeel) om positief over een product te praten, dan beoordelen wij dat dus waarschijnlijk als reclame. Dat zal al snel het geval zijn als je een persoonlijke kortingscode aanbiedt, of als je gebruik maakt van affiliate advertising. Het maakt dus niet uit of je betaald krijgt of dat je bijvoorbeeld (in plaats daarvan) het product zelf mag houden.
Let op! Ook als je reclame maakt voor een eigen product of dienst gelden de reclameregels. Het is namelijk niet voor alle kijkers duidelijk dat je een commercieel belang hebt in een product of dienst. Het is dus belangrijk dat je hierover transparant bent.
Niet iedere positieve uiting is meteen reclame. Bijvoorbeeld wanneer je echt enthousiast bent over een product dat je zelf hebt gekocht, terwijl je er niets voor krijgt. In zo’n geval heb je er geen belang bij om je publiek op te roepen om dat product te kopen. Een unboxing-video, haul-/shoplog-video of productreview hoeft daarom niet reclame te zijn. Ook al ben je positief over het product, en ook al verwijs je naar de webshop waar deze te koop is. Maar let op: dat is dus waarschijnlijk anders als je het product hebt gekregen.
Zit er reclame in je video? Dan moet je hierover transparant zijn. Dat kun je bijvoorbeeld doen door ‘reclame’, ‘advertentie’ of ‘betaalde promotie’ in de video te zeggen of te laten zien. Maar ook andere woorden of beelden zijn goed, zoals #ad. Je kunt bijvoorbeeld gebruik maken van de opties die YouTube en Instagram bieden bij het (deels) aanmerken van een video als ‘reclame’. Bij dit alles geldt wel: het is toegestaan zolang de aanduiding als reclame maar duidelijk herkenbaar is. Daarbij telt ook mee of je in de beschrijving aangeeft dat de video reclame bevat. Op die manier kan de kijker namelijk op elk moment checken of er reclame in je content zit.
Is je video gericht op kinderen jonger dan twaalf jaar, dan moet je daar rekening mee houden in de manier waarop je kenbaar maakt dat je video reclame bevat. Kinderen van die leeftijd zijn over het algemeen minder goed in staat om het onderscheid te maken tussen inhoudelijke content en commerciële boodschappen. De aanduiding van reclame moet daarom in deze video’s nog duidelijker zijn.
Verder is het altijd verboden om in je video’s reclame te maken voor medische behandelingen. Dat zijn behandelingen die je alleen op doktersvoorschrift kunt krijgen. Daarnaast geldt dat je in je video’s geen gebruik mag maken van zogenoemde subliminale technieken. Dat zijn verborgen boodschappen die inspelen op het onderbewustzijn van je kijkers waardoor je bijvoorbeeld een product of dienst onder de aandacht brengt.
Meer informatie over de regels die gaan over het maken van reclame en hoe je reclame in je video herkenbaar kunt maken, vind je hier: Beleidsregel reclame commerciële media-instellingen 2022.
Sponsoring
Bij sponsoring krijg je van een bedrijf geld, of een product/dienst om te gebruiken voor je content. Dat bedrijf geeft jou bijvoorbeeld een camera, beautyproducten of kleding. Het kan ook gaan om gratis toegang tot een filmlocatie of hotel. Het product dat je van de sponsor krijgt mag ook in beeld komen.
Een belangrijk verschil met reclame is dat je bij sponsoring niet het oogmerk hebt om het product te (laten) verkopen. Jouw drijfveer is dus niet om ervoor te zorgen dat je publiek dit product gaat kopen. Dit moet terug te zien zijn in de afspraken met je sponsor: hierin zal niet staan dat je ook wervend moet praten over het product. Staat dat er wel in of besluit je zelf om je wervend uit te laten over het product? Dan is het reclame en moet je je dus houden aan de regels die voor reclame gelden.
Ben je gesponsord? Dan moet je duidelijk aan het begin of aan het einde van de video aangeven wie de sponsor is, bijvoorbeeld door te zeggen: ‘Deze video is gesponsord door’ of ‘mede mogelijk gemaakt door’. Maar dat mag ook op andere manieren, net als bij reclame. Wel is belangrijk dat vanuit je video altijd voldoende duidelijk blijkt wie de sponsor is. Daarom is ook hier van belang of je in de beschrijving aangeeft dat en door wie de video is gesponsord. Teksten als ‘met dank aan’, ‘met medewerking van’, of ‘in samenwerking met’ zijn niet geschikt. Die maken namelijk niet duidelijk dat het gaat om sponsoring. Hetzelfde geldt voor ‘partner’ of ‘collab’.
Media-aanbod dat bestaat uit nieuws, actualiteiten of politieke informatie mogen nooit worden gesponsord.
In de Beleidsregel sponsoring commerciële media-instellingen 2022 kun je meer lezen over de regels ten aanzien van sponsoring.
Productplaatsing
Bij productplaatsing gaan de commerciële afspraken weer iets verder dan bij sponsoring. Ook bij productplaatsing krijg je geld of een gratis product/dienst. Maar je spreekt in dit geval ook af om een product of een dienst echt op een bepaalde manier in het script van je video te verwerken. Het product wordt onderdeel van je verhaallijn, bijvoorbeeld door het te noemen, te bespreken of te gebruiken. Dat mag ook op een positieve manier. Voorbeelden hiervan zijn unboxing video’s of productreviews, waarbij je met het bedrijf afspreekt dat je het product op die manier opneemt in je video. Of een video waarvoor je gratis toegang krijgt tot een pretpark en waarbij het de bedoeling is dat je gebruik maakt van bepaalde attracties.
Net als bij sponsoring heb je niet het oogmerk om een product te (laten) verkopen. Het product mag dan ook niet overmatig veel aandacht krijgen. De afspraken met je commerciële partner zullen er bij productplaatsing dan ook vooral over gaan hoe je het product op een natuurlijke manier opneemt in je script.
Bevat je video productplaatsing? Dan moet je dit duidelijk aangeven, zowel aan het begin als einde van je content. Dit kan bijvoorbeeld door te zeggen ‘Deze video bevat productplaatsing’. Ook andere woorden of beelden zijn toegestaan.
Video’s die bestaan uit nieuws, actualiteiten of consumentenzaken, media-aanbod van kerkelijke of geestelijke aard en video’s die in het bijzonder bestemd zijn voor kinderen onder de twaalf jaar mogen geen productplaatsing bevatten. Dat betekent onder andere dat video’s waarin kinderspeelgoed (zoals merchandise) tegen betaling worden uitgepakt en getoond, niet zijn toegestaan.
Een uitgebreid overzicht en toelichting op de regels over productplaatsing kun je teruglezen in de Beleidsregel productplaatsing commerciële media-instellingen 2022.
Verplichte aansluiting Stichting Reclame Code
De Stichting Reclame Code (SRC) is opgericht om te bevorderen dat op een verantwoorde manier reclame wordt gemaakt. De regels waaraan reclame moet voldoen, zijn beschreven in de Nederlandse Reclame Code. De code is opgesteld door vertegenwoordigers van adverteerders, bureaus en media, in overleg met consumentenorganisaties. Deze code beschrijft onder meer wat reclame is, dat reclame herkenbaar dient te zijn en niet misleidend of kwetsend mag zijn.
Neem je als video-uploader reclameboodschappen op in je video’s, dan moet je je aansluiten bij de Stichting Reclame Code en moet je je houden aan de Nederlandse Reclame Code.
Zowel het Commissariaat als de SRC zien toe op de herkenbaarheid van reclame in video’s. Daar waar de SRC alleen gaat over reclame, heeft het Commissariaat echter een groter aantal regels waarop hij toezicht houdt. Bij commerciële content houdt het Commissariaat ook toezicht op de regels over sponsoring en productplaatsing. Daarbij heeft het Commissariaat als toezichthouder wettelijke instrumenten om de naleving van de regels af te dwingen, bijvoorbeeld door het geven van een waarschuwing of het opleggen van een boete.
Meer informatie over Stichting Reclame Code en hoe je je kunt aanmelden is te vinden op: www.reclamecode.nl/mediawet-uploader
Ga verder naar: Hou rekening met minderjarigen.